🚨 معاد و قیامت در چارچوب کنش و واکنش

معاد یعنی بازگشت به سوی خداوند، اما در چارچوب کنش و واکنش، این بازگشت چگونه رخ می‌دهد؟

📐  قانون کنش و واکنش در معاد:

هر انسانی در دنیا کنش‌هایی را انجام می‌دهد (اعمال، نیت‌ها، عقاید). در قیامت، واکنش ایجابی خداوند نسبت به این کنش‌ها آشکار می‌شود. این واکنش عین حقیقت اعمال انسان است و نه چیزی که از بیرون بر او تحمیل شود.

✅   آیات تأییدکننده:

"فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ، وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ" (زلزلة: ۷-۸)

انسان مستقیماً نتایج کنش‌های خود را در قیامت مشاهده می‌کند.

"وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا" (کهف: ۴۹)

این آیه نشان می‌دهد که اعمال انسان در قیامت به‌صورت یک حقیقت عینی حاضر می‌شوند، نه صرفاً یک حساب‌رسی بیرونی.

🔆  قیامت یعنی ظهور واکنش ایجابی خداوند به تمام کنش‌های دنیا

پس از مرگ، علم ایجابی خداوند بر اساس عملکرد هر فرد، عوالم آخرتی او را شکل می‌دهد. بهشت و جهنم چیزی خارج از انسان نیست، بلکه صورت عینی کنش‌های او در نظام هستی است.

نتیجه:

در قیامت، نیازی به یک محاکمه‌ی بیرونی نیست، بلکه واکنش‌های ایجابی خداوند نسبت به اعمال انسان تجسم می‌یابند.

⚖  حساب‌رسی قیامت و ارتباط آن با قانون کنش و واکنش

در برخی مکاتب کلامی، حساب‌رسی قیامت به شکل یک دادگاه در نظر گرفته شده است، اما در مکتب کنش و واکنش، مسئله متفاوت است:

قیامت، نظام خودکار واکنش ایجابی خداوند است:

خداوند با علم ایجادی، انسان را مختار آفریده است. اما کنش‌های او بدون پاسخ نمی‌ماند؛ علم ایجابی خداوند بر اساس آنها واکنش نشان می‌دهد. در قیامت، نتایج کنش‌های انسان بدون واسطه برای او آشکار می‌شوند.

✅  آیه تأییدکننده:

"هَـٰذَا كِتَـٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِٱلْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ" (جاثیه: ۲۹)
کتاب اعمال، همان سیستم کنش و واکنش در هستی است که بدون تحریف، هرچه را انسان انجام داده ثبت کرده است.

📖  چرا محاسبه‌ی قیامت ظالمانه نیست؟

چون هیچ چیز از بیرون تحمیل نمی‌شود. آنچه بر انسان وارد می‌شود، خود او در دنیا ایجاد کرده است.

✅  آیه تأییدکننده:

"وَمَا ظَلَمْنَـٰهُمْ وَلَـٰكِن كَانُوا۟ هُمُ ٱلظَّـٰلِمِينَ" (زخرف: ۷۶)

این آیه تأیید می‌کند که هیچ ظلمی در کار نیست، بلکه انسان خودش باعث جهنم خود می‌شود.

📗  انواع قیامت در مکتب کنش و واکنش

 دو نوع قیامت در این فرمول: قیامت صغری: همین دنیا، که اعمال انسان واکنش‌هایی دارند و نتایج برخی از کارها در همین جهان به انسان بازمی‌گردد. قیامت کبری: بازگشت نهایی انسان، که در آن تمامی اعمال، همراه با نیات و مبانی آن‌ها، در پیشگاه الهی آشکار می‌شوند. این تفسیر نشان می‌دهد که رابطه کنش و واکنش، نه‌تنها در دنیا بلکه در آخرت نیز جریان دارد.